Czy ktoś mnie jeszcze pokocha?

Każda recenzencka próba określenia, o czym jest album, grozi przeoczeniem zdolności utalentowanego autora piosenek do łączenia faktów i fikcji oraz ukrywania źródeł inspiracji. Z całą pewnością jest tak w przypadku nowojorskiego barda Sufjana Stevensa, który woli zachować bezpieczny dystans od pierwszoosobowych zwierzeń. Najnowszy album Sufjan Stevens – Javelin [2023], podobnie jak szereg poprzednich prac wyraża surową wrażliwość, która działa jak rodzaj znaku wodnego – sprawia, że od razu wiemy z kim mamy do czynienia i kogo słuchamy.

W treści kilku potężnych utworów Javelin trudno przeoczyć nieskrywane odniesienia do niedawno zakończonego związku. W bogato ilustrowanym 40-stronicowym albumie, który towarzyszy płycie (Stevens jest również mistrzem kolażu i malarstwa), znajduje się wzniosła kronika miłości artysty, począwszy od pierwszego nastoletniego zauroczenia do chwili obecnej. Muzyk jawnie wyznający chrześcijańskie wartości pisze w niej: o odległym boskim głosie i muzyce sfer, ale nigdy nie moralizuje i nie wygłasza kazań, jednak metafizyczny aspekt wyraźnie przebija się przez jego teksty, zwłaszcza w pozytywistycznym nagraniu Everything That Rises, pełnym nadziei i uduchowionych poszukiwań.

Pierwszy singiel So You Are Tired słowami: Byłem mężczyzną wciąż w tobie zakochanym / Kiedy już wiedziałem, że to koniec, przybiera formę hymnu opuszczonych. Spokojna, choć dotkliwie bolesna narracja piosenki jest przeciwieństwem krzykliwego roztrząsania osobistych dramatów. Jednak wyrzuty sumienia i elementy niepokoju dają znać o sobie w ośmiominutowej epopei Shit Talk, chociaż i tutaj warstwa liryczna zaskakuje wycofaną intymnością. Will Anybody Ever Love Me?, wykorzystuje zdublowane ścieżki chóralnych uniesień znane z poprzednich płyt, ale podniosły nastrój piosenki przykrywają poobijane refleksje Stevensa, tutaj wyraźnie samotnego i potrzebującego. W utworze tytułowym bohater wyobraża sobie, co mogło się wydarzyć w wyniku nagłego destrukcyjnego aktu. To delikatna, kuloodporna miniatura prowadzona przez gitarę akustyczną i głos czerpiący ze zwodniczej prostoty nagrań Simona & Garfunkela. W finale Javelin znajdziemy cover utworu Neila Younga There's a World, którego posępną aranżację oryginału, Stevens przekształca w rodzaj jasnego ascetycznego piękna. 

Płytą, do której Javelin najbardziej zbliża się stylistycznie jest Carrie and Lowell [2015]. Pamiętny album destylował bolesny materiał tematyczny dotyczący żałoby i braku kontaktu z rodzicami. W wielu utworach Javelin Stevens również zostaje sam ze sobą i podobnie jak dekadę temu martwi się o przyszłość. Album dostarcza niezbitego dowodu na to, że przy wszystkich stylistycznych woltach artysty, najbardziej kreatywne talenty Sufjana Stevensa leżą w surowym, emocjonalnie rezonującym pisaniu piosenek, które nie potrzebują wielu ozdobników, aby poruszyć nas do głębi. 

Asthmatic Kitty, 2023

Foto: Denny Renshaw