Spełnione obietnice

 

Osiemdziesięcioletni Pharoah Sanders jako kluczowy saksofonista kosmicznej odysei Johna Coltrane'a, partner uduchowionych poszukiwań Alice Coltrane i formacji Sun Ra, pozostaje ostatnim arbitrem i żywą legendą spiritual jazzu. Na płycie Floating Points, Pharoah Sanders & The London Symphony Orchestra – Promises [2021], Sanders po kilkunastu latach kontemplacyjnej izolacji wraca jako jeden z trzech równoprawnych filarów definiujących niezwykłe dzieło złożone z elementów muzyki klasycznej, jazzu i elektroniki. Brytyjczyk Sam Shepherd – twórca całego zamieszania i założyciel ruchomej formacji Floating Points, w dziewięciu krokach Promises wzbrania się przed umieszczeniem własnych pomysłów w nostalgicznej strefie free jazzu. Z udziałem sekcji smyczkowej The London Symphony Orchestra tworzy absorbujące pejzaże dźwiękowe umożliwiające muzykom przejście w brzmienia, tryby i nastroje, leżące poza ich strefami komfortu. 

Album jest wyjątkowym przeżyciem: nieprzewidywalnym, reaktywnym i złożonym z wielu subtelnych zawiłości. Kompozycja Shepherda jest pełna wdzięku, ze wszystkimi rozpoznawalnymi cechami jego elektronicznych produkcji: dramatycznym wznoszeniem się i opadaniem, niejasnym dialogiem pętli dźwiękowych oraz władczą powłoką tekstur – na Promises, mistrzowsko podkreśloną unikalnym brzmieniem saksofonu Sandersa. 

Od chwili włączenia przycisku "play", płytę rozpalają emocje, które trudno jednoznacznie nazwać. Album budzi do życia błyskotliwa pętla dźwięków złożona z kilkunastu nut klawiszy. Falujący motyw powtarzany na początku większości utworów przywodzi na myśl uczucie przebudzenia  –  jakby coś, co było niejasne, zostało z czasem zrozumiane i stało się elementem organizującym cały projekt. W nagraniu Movement 1 saksofon Sandersa jest przenikliwy, klarowny, obłędnie wolny i co by nie powiedzieć – natychmiast kradnie serce. Rozkwita w pobliżu wahliwych nut, ale najwyraźniej nie jest z nimi związany. Jego instrument jest raczej metodyczny i poszukujący. Niesie ze sobą melancholię przeplataną cząstkami melodii, które stopniowo budują uczucie nadziei. 

W Movement 3 i 4, kiedy odważniej wkraczają struny sekcji smyczkowej, saksofonista modyfikuje swoją obecność, aby dopasować się do ich wysokiego rejestru. Nagranie nasycone przestrzennymi klawiszami Shepherda przenosi nas w kosmologiczne rejony, podczas gdy Sanders niespodziewanie odkłada instrument na bok i zaczyna bezsłowną, psychodeliczną wokalizę na styku jawy i snu. Na Movement 5, ścieżka saksofonu nabiera intensywności i wyraźnie góruje nad klawiszami pełniącymi tutaj rolę gwiezdnego akompaniamentu. Centralnym utworem Promises jest epicki, niemalże fabularny Movement 6. Natomiast Movement 8, zwraca uwagę kaskadą wibrujących dźwięków organowych w stylu Alice Coltrane. Z kolei pieczę nad atmosferą nagrania finałowego – podobnie jak w nagraniu centralnym, przejmuje The London Symphony Orchestra. Po cichym wstępie sekcji smyczkowej orkiestra wybucha krótkim punktem kulminacyjnym, a potem znika, gasnąc w wielkiej kropli przejmującej ciszy. 

Promises jest nośnikiem szczególnych emocji. Album potraktowany z należytą uwagą, odwdzięczy się mnogością opalizujących doznań, w których  –  choć na chwilę możemy znaleźć schronienie przed światem próbującym nas brutalnie podporządkować: odciąć od piękna, wolności i prawa do marzeń.

Ocena: ✪✪✪✪✪✪✪✪☆☆ 8.3/10

Photo: Eric Wells-Nyström