Pełzająca neutronowa otchłań

Cała zabawa z Yawning Abyss [2023] polega na tym, że album skrada się do słuchacza zupełnie niepostrzeżenie. Jego poprzednik Mr Dynamite [2018] wykazywał oznaki nie do końca spełnionej obietnicy. Pięć lat później supergrupa Creep Show składająca się z Johna Granta, Stephena Mallindera z Cabaret Voltaire oraz Phila Wintera i Bena "Benge" Edwardsa z Wrangler, ukradkiem usiłuje przełamać barierę naszej wrażliwości, a kiedy osiągnie swój cel, muzyka zespołu zaczyna działać. Im więcej przesłuchań, tym bardziej przylegamy do zimnej atmosfery projektu, dostrzegając w nim detale, ukryty potencjał oraz rozproszone cząstki ludzkich emocji.

Zamiłowanie grupy do kanciastego brzmienia syntezatorów Roland i Moog, a także robotyczna manipulacja głosami Johna Granta i Stephena Mallindera, przekierowuje nas w stronę eksperymentalnego electropopu przypominającego wczesne nagrania Kraftwerk, ale kieruje też szereg uzasadnionych pytań o wykorzystanie sztucznej inteligencji w aranżacji niektórych utworów. Od samego początku jesteśmy zaangażowani w abstrakcyjną elektroniczną terapię, która góruje nad mocno przefiltrowaną kompozycją The Bellows otwierającą album. Myśląc w zaktualizowany sposób o warstwie lirycznej nagrania, możemy sobie wyobrazić cybernetycznego terapeutę odbywającego hipotetyczną sesję z krwawym, bezwzględnym dyktatorem. Robotyczny byt oskarża: Ulegasz samozadowoleniu, ale wciąż tego nie rozumiesz / Bomby spadają, ale ty się nie zatrzymasz, a potem, w finałowym wersie przemyca symetryczną sugestię o własnej ułomności: Komputery to takie dziwne stworzenia. 

Świat rozpada się w zastraszającym tempie, a im gorzej się dzieje, tym bardziej wynaturzona wydaje się mroczna zawartość płyty. Paradoks bólu i przyjemności porusza utwór tytułowy. Jego cyniczne brzmienie electro, nie odbiega zbyt daleko od I Want Your Sex – George'a Michaela. Z kolei dziwaczna konstrukcja nagrań Nahtzee! i Steak Diane sprawia wrażenie, jakby człowiek wprowadził pakiet danych do maszyny Yawning Abyss, a sieć neutronowa próbowała nadać im jakikolwiek sens. Pierwsze z nich ujawnia mechaniczną szorstkość tekstu, a zauważalny brak sensownego kierunku i powtarzalność drugiego, dobrze odzwierciedla ideę komputerów zbierających informacje z różnych źródeł popkultury i próbujących skierować je na nowe, zaskakujące terytoria.  

Punktem centralnym płyty jest nierealna ścieżka dźwiękowa utworu Bungalow, jakby przywołująca scenerię z kultowego filmu Davida Lyncha. Warstwa mgły nad promenadą Hollywood, luksusowy samochód, palmy, stary dom i zagadkowy tekst pozostawiający słuchaczy z szeregiem niejasności. Opływowa sylwetka, zapach wody kolońskiej i dymu – śpiewa Grant otoczony aurą tajemniczej zadumy. Głos wokalisty sugeruje, że bohaterowi nagrania przydarzyło się coś traumatycznego: Nie możesz zapomnieć tego, co widziałeś, gdy miałeś szesnaście lat – dodaje. Ulotny ton harfy i ścieżka mrocznych syntezatorów jeszcze bardziej rozmywa znaczenia. Nie wiemy, co jest ułudą, koszmarnym snem, a co rzeczywistością ... Zapalić jedną zapałkę, podpalić dom, wymazać tragedię z umysłu.

Być może jest zbyt wcześnie, żeby Bungalow nazwać najbardziej nawiedzoną piosenką roku, ale dramaturgia utworu, podobnie jak duże fragmenty Yawning Abyss potrafią zatrzymać, nie dając chwili spokoju. 

Bella Union, 2023

Foto: Chris Bethell